Telewizja a zachowanie dzieci

Częstym pytaniem zadawanym przez rodziców jest to, czy telewizja wpływa na zachowanie ich dzieci.

Na dzień dzisiejszy nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Nie ulega jednak wątpliwości, że zauważalne są pewne oddziaływania. Dzieci, które przez kilka godzin oglądają oraz przeżywają sceny okrucieństwa i przerażenia zawarte
w kreskówkach, serialach czy filmach, wykazują zwiększoną gotowość do reagowania lękiem bądź agresją. Szczególnie jest to zauważalne u dzieci wrażliwych i młodszych, u których miesza się fikcja ze światem realnym.

Źle dobrane programy telewizyjne?

Długi czas spędzony przed telewizorem sprawia, że młodzi widzowie w większym stopniu są narażeni na pojawienie się lękowych lub agresywnych form zachowań, mogą również miewać przez to koszmary nocne. Ponadto poprzez brak ruchu oraz stagnację - nabawić się otyłości. Drastyczne treści także wpływają na poczucie bezpieczeństwa (tak ważne w tym wieku), a bierna obserwacja jeszcze pogłębia ten stan rzeczy. Pamiętajmy, że brutalne sceny zawarte w programach telewizyjnych uczą dzieci nieprawidłowych wzorców i sposobów rozwiązywania konfliktów, przede wszystkim za pomocą przemocy.

Jak reagować?

Znany kanadyjski psycholog Albert Bandura zwraca uwagę na rodzaj uczenia się zachowań dzieci poprzez modelowanie, tj. obserwację zachowania u innych i postępowania w ten sam sposób. U starszych dzieci codzienna dawka przemocy może doprowadzić do tak zwanego otępienia emocjonalnego. W konsekwencji - scenariusze filmowe, które są pełne okrucieństwa, przemocy i bezwzględności będą realizowane także w rzeczywistości.

W realnym świecie zaczyna wygrywać agresja, a uczucia przestają się liczyć. Dzieci z trudem zaczynają odróżniać prawdę od fikcji, wszystko co słyszą biorą dosłownie. Przestają być aktywne, zanika u nich kreatywność, zatracają zdolność do komunikowania się, a w zabawach tylko odtwarzają i powielają wzorce zachowania znane z ekranu.

Czego się obawiać?

Negatywnymi skutkami zbyt długiego oglądania programów, które wywołują obawę lub strach mogą być zaburzenia psychosomatyczne takie jak: nadmierne pobudzenie układu pokarmowego, oddechowego lub krążenia.

Nie zapominajmy!

Obok negatywnych skutków oglądania telewizji nie należy zapominać również o jej pozytywnym wpływie. Programy edukacyjne czy kulturalne dostarczają wiedzy, rozwijają oraz zapewniają rozrywkę, która w rozsądnych dawkach jest ważna i potrzebna. Podstawą do racjonalnego dysponowania telewizją jest to, by rodzice uczestniczyli w tym procesie
i z ogromną rozwagą dobierali repertuar prezentowanych programów telewizyjnych.

Ilona Kraśnicka

Psycholog, Terapeuta